Dupilumab zmienia biomarkery alergii pokarmowych u dzieci

Czy dupilumab to przełom w terapii alergii u dzieci?

Dupilumab, przeciwciało monoklonalne ukierunkowane na receptor interleukiny 4 (IL-4Rα), zdobyło uznanie w leczeniu wielu chorób atopowych, w tym atopowego zapalenia skóry, astmy, przewlekłego zapalenia zatok z polipami nosa oraz eozynofilowego zapalenia przełyku. Jednak jego wpływ na alergie pokarmowe, które stanowią rosnący problem zdrowotny, szczególnie wśród dzieci, pozostaje obszarem intensywnych badań. Najnowsza analiza przeprowadzona przez naukowców z Vanderbilt University Medical Center rzuca nowe światło na potencjalne korzyści stosowania dupilumabu u dzieci z współistniejącym atopowym zapaleniem skóry i alergiami pokarmowymi.

Badanie wykazało, że dupilumab może znacząco obniżać poziom specyficznych przeciwciał IgE (sIgE) przeciwko alergenom pokarmowym, jednocześnie w mniejszym stopniu wpływając na wielkość bąbli w testach skórnych (SPT). To odkrycie ma istotne implikacje dla monitorowania alergii pokarmowych u pacjentów pediatrycznych leczonych dupilumabem. Mechanizm działania dupilumabu polega na blokowaniu efektów cytokin IL-4 i IL-13, co prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego mediowanego przez limfocyty T pomocnicze typu 2 (TH2) oraz hamowania przełączania klas przeciwciał przez limfocyty B na IgE.

Jak przebiega badanie nad dupilumabem u dzieci?

Autorzy przeprowadzili retrospektywną analizę dokumentacji medycznej 60 dzieci w wieku od 6 miesięcy do 18 lat z atopowym zapaleniem skóry i współistniejącymi alergiami pokarmowymi, które otrzymywały dupilumab przez co najmniej 6 miesięcy. Większość badanych stanowili chłopcy, a u wielu pacjentów współwystępowała astma i alergiczny nieżyt nosa. Analiza wykazała imponującą skuteczność dupilumabu – aż 88% pacjentów zgłaszało pozytywną odpowiedź subiektywną na leczenie, a pozostałe 12% częściową poprawę.

“Nasze badanie ujawniło, że dupilumab indukuje znaczącą redukcję specyficznych IgE przeciwko alergenom pokarmowym u dzieci z atopowym zapaleniem skóry i współistniejącą alergią pokarmową w medianie 17 miesięcy” – piszą autorzy badania. Odkrycie to jest zgodne z wcześniejszymi obserwacjami u dorosłych pacjentów z atopowym zapaleniem skóry i alergiami pokarmowymi oraz u osób z uczuleniem na alergeny wziewne.

Szczegółowa analiza statystyczna wykazała, że średni procentowy spadek u pacjentów otrzymujących dupilumab był znacznie większy dla sIgE (-66,4%) w porównaniu z wielkością bąbli w testach skórnych (-28%). Co więcej, sześć alergenów pokarmowych (migdał, orzech brazylijski, nerkowiec, jajko, orzeszki ziemne i orzech włoski) wykazało statystycznie istotne spadki sIgE, podczas gdy tylko trzy alergeny (migdał, pekan i orzech włoski) wykazały znaczące zmniejszenie wielkości bąbli w SPT. Interesujące jest to, że model regresji liniowej wykazał szacowany spadek sIgE o 0,6% na każdy dodatkowy miesiąc leczenia dupilumabem, podczas gdy wielkość bąbli w SPT nie zmieniała się istotnie wraz z upływem czasu.

W ramach badania przeprowadzono również 50 prób prowokacji pokarmowej u 31 uczestników. Wyniki wskazują, że 76% prób zakończyło się brakiem reakcji (czyli sukcesem), 8% skutkowało łagodnymi reakcjami alergicznymi (stopień 1-2 według Consortium for Food Allergy Research), które leczono jedynie lekami przeciwhistaminowymi, a 12% doprowadziło do anafilaksji (stopień 3-4) wymagającej podania adrenaliny. Czy jest to wynik lepszy niż w standardowej populacji pacjentów z alergiami pokarmowymi? Autorzy zauważają, że profil reakcji w ich kohorcie jest podobny do wcześniej publikowanych wyników prób prowokacji pokarmowej w warunkach rzeczywistych u pacjentów nieotrzymujących terapii biologicznej. Nasuwa to pytanie: czy spadek sIgE obserwowany podczas terapii dupilumabem rzeczywiście przekłada się na kliniczną desensytyzację?

Czy różnice w wynikach testów mają znaczenie kliniczne?

Nowatorska obserwacja płynąca z badania dotyczy różnicy w wpływie dupilumabu na sIgE i SPT. “Dupilumab wydaje się mieć większy procentowy spadek na sIgE niż na wielkość bąbli SPT, a sIgE nadal spada wraz z dodatkowym czasem stosowania dupilumabu, podczas gdy wielkość bąbli SPT nie” – zauważają autorzy. Podobne zjawisko zaobserwowano również w przypadku testów na alergeny wziewne u pacjentów otrzymujących dupilumab z powodu przewlekłego zapalenia zatok z polipami nosa. Czy oznacza to, że testy skórne mogą być lepszym markerem do śledzenia utrzymującej się sensytyzacji podczas leczenia dupilumabem?

Wyniki tego badania mają istotne implikacje kliniczne. Ponieważ dupilumab jest coraz częściej stosowany u dzieci z atopowym zapaleniem skóry, a współwystępowanie alergii pokarmowych w tej grupie jest wysokie, zrozumienie wpływu tego leku na przebieg kliniczny alergii pokarmowych i na naszą zdolność do testowania uczulenia na alergeny pokarmowe będzie kluczowe dla optymalizacji postępowania klinicznego. Jak podkreślają autorzy: “W tym retrospektywnym przeglądzie dzieci otrzymujących dupilumab z powodu atopowego zapalenia skóry z współistniejącą alergią pokarmową stwierdziliśmy, że wielkość bąbli SPT na alergeny pokarmowe jest bardziej zachowana w czasie terapii dupilumabem, podczas gdy wartości sIgE spadają wraz z kontynuacją stosowania dupilumabu”.

Czy wyniki tego badania mogą zmienić podejście do diagnostyki alergii pokarmowych u pacjentów leczonych dupilumabem? Jakie biomarkery powinniśmy preferować przy podejmowaniu decyzji o przeprowadzaniu prób prowokacji pokarmowej? Odpowiedzi na te pytania wymagają dalszych badań prospektywnych na większych kohortach, aby określić wartość predykcyjną tych biomarkerów w przewidywaniu wyników prób prowokacji u pacjentów otrzymujących terapię dupilumabem.

Badanie ma pewne ograniczenia, w tym retrospektywny charakter, brak grupy kontrolnej nieprzyjmującej dupilumabu, brak rutynowego klinicznego stosowania obiektywnych miar oceny atopowego zapalenia skóry oraz niekompletne dane testów pokarmowych dla niektórych uczestników. Mimo to, dostarcza cennych informacji na temat potencjalnego wpływu dupilumabu na alergię pokarmową i sugeruje, że testy skórne mogą być bardziej wiarygodnym markerem do śledzenia klinicznego przebiegu alergii pokarmowych u pacjentów leczonych dupilumabem.

Dupilumab okazał się skuteczną i dobrze tolerowaną terapią dla dzieci z atopowym zapaleniem skóry. W miarę jak więcej dzieci rozpoczyna terapię dupilumabem w młodym wieku, a współwystępowanie alergii pokarmowych u dzieci z atopowym zapaleniem skóry jest wysokie, interakcja tego leku z klinicznym przebiegiem alergii pokarmowych będzie wymagała uwzględnienia w postępowaniu klinicznym. Dalsze badania prospektywne są niezbędne, aby potwierdzić te obserwacje w innych kohortach pacjentów z alergiami pokarmowymi otrzymujących dupilumab i określić, czy zmiany w biomarkerach przekładają się na rzeczywistą desensytyzację kliniczną.

Podsumowanie

Najnowsza analiza z Vanderbilt University Medical Center wskazuje, że dupilumab może znacząco wpływać na markery alergii pokarmowych u dzieci z atopowym zapaleniem skóry. Badanie retrospektywne obejmujące 60 dzieci wykazało, że lek ten powoduje średni spadek specyficznych przeciwciał IgE o 66,4% w porównaniu z zaledwie 28% redukcją wielkości bąbli w testach skórnych. Kluczowe odkrycie dotyczy różnicy w dynamice tych biomarkerów – poziom sIgE obniżał się stopniowo wraz z kontynuacją terapii (0,6% na każdy dodatkowy miesiąc), podczas gdy wielkość bąbli w testach skórnych pozostawała względnie stabilna. Przeprowadzono 50 prób prowokacji pokarmowej, z których 76% zakończyło się sukcesem, 8% wywołało łagodne reakcje, a 12% doprowadziło do anafilaksji wymagającej adrenaliny. Wyniki sugerują, że testy skórne mogą być bardziej wiarygodnym markerem do monitorowania alergii pokarmowych u pacjentów leczonych dupilumabem niż oznaczanie sIgE. Pozostaje jednak otwarte pytanie, czy obserwowane zmiany w biomarkerach przekładają się na rzeczywistą desensytyzację kliniczną. Badanie ma istotne implikacje dla praktyki klinicznej, zwłaszcza że dupilumab jest coraz częściej stosowany u dzieci, a współwystępowanie alergii pokarmowych w tej grupie jest wysokie. Autorzy podkreślają konieczność przeprowadzenia dalszych badań prospektywnych na większych kohortach, aby określić wartość predykcyjną poszczególnych biomarkerów w przewidywaniu wyników prób prowokacji pokarmowej u pacjentów otrzymujących terapię dupilumabem.